Isı ve Sıcaklık

Isı ve sıcaklık, günlük hayatta sıklıkla karıştırılan iki kavramdır. Birbiriyle bağlantılı olsalar da, önemli farkları vardır.

Isı: Bir sistemden diğerine aktarılan enerji miktarıdır. Isı akışı, sıcaklığı yüksek olan sistemden düşük olan sisteme doğru gerçekleşir. Isı birimi kalori (cal) veya Joule (J)‘dür.

Sıcaklık: Bir sistemin ortalama kinetik enerjisinin ölçüsüdür. Moleküllerin ne kadar hızlı hareket ettiğini gösterir. Uluslararası birim sistemine göre sıcaklık birimi Kelvin (K)‘dir. Özetle;

  • Isı bir enerji türüdür, sıcaklık ise bir ölçüdür.
  • Isı akışı, sıcaklık farkına bağlı olarak gerçekleşir.
  • Sıcaklık, bir sistemin ortalama kinetik enerjisini gösterir.

İç Enerji: Bir sistemin sahip olduğu toplam enerjidir. Bu enerji, moleküllerin kinetik ve potansiyel enerjisinin yanı sıra sistemdeki diğer enerji türlerini de kapsar. İç enerji birimi de kalori (cal) veya Joule (J)‘dür.

Isı, sıcaklık ve iç enerji arasındaki ilişki:

  • Isı eklemek veya çıkarmak, bir sistemin iç enerjisini değiştirir.
  • Sabit hacimde bir sistemde, ısı eklemek sıcaklığı artırır, ısı çıkarmak ise sıcaklığı düşürür.
  • Sabit basınçta bir sistemde, ısı eklemek hem sıcaklığı hem de hacmi artırır, ısı çıkarmak ise hem sıcaklığı hem de hacmi düşürür.

Özetle:

  • Isı, iç enerjiyi değiştirmenin bir yoludur.
  • Sıcaklık, iç enerjinin bir göstergesidir.

Örnek:

Bir bardak sıcak su düşünelim. Suyun molekülleri, sıcak sudan soğuk suya doğru ısı akışı olduğu için daha hızlı hareket eder. Bu nedenle, bardağa soğuk su eklediğimizde, sıcak suyun molekülleri soğuk suyun moleküllerine ısı verir ve sıcak suyun sıcaklığı düşer. Soğuk suyun molekülleri ise ısı aldıkları için sıcaklıkları yükselir.

Isı ve Sıcaklık

Isı ve sıcaklık ünitesi ile ilgili kavram yanılgılarını öğrenmek ister misin?

Hazırlayanlar: Elif Şahin, Ekin Akçiçek

1 / 20

Yazlık giysilerde genelde pamuk tercih edilirken, kışlık giysilerde yün tercih edilir.

Bu bilgiye göre, kış aylarında yünlü giysilerin tercih edilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden

hangisidir?

2 / 20

Bir kış gününde Van Gölü’nün üst tabakası buz tutmuştur. Sabahın ilk ışıkları ile güneş ışınlarından ısı aldığı bilinen buz tabakası için aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?

3 / 20

Sınıfta öğretmen öğrencilerine “Çaydanlıkta kaynatılan 90 °C sıcaklıktaki 1 lt sıcak su ile buzdolabında bekletilen 10 °C sıcaklıktaki 1 lt suyu karıştırdığımızda karışımın son sıcaklığı kaç derece olur?” sorusunu yönlendirmiştir.

Bu soru için aşağıdaki öğrencilerden hangisinin cevabı bilimsel olarak doğrudur?

4 / 20

Bir evin buzdolabında farklı zamanlarda alınmış, farklı miktarlarda peynir, domates, yumurta ve limon bulunmaktadır. Bu yiyecekler uzun süre buzdolabında bekletildikten sonra birbirleriyle ve ortamla ısı alışverişi kesilmiştir.

Son durumda bu yiyeceklerin hangi niceliği kesinlikle birbirine eşittir?

5 / 20

Bir şehirde yapılan ölçümlerde hava sıcaklığı kar yağdığı zaman ortalama 0°C’dir. Kar yağdıktan sonra açık havada ortalama sıcaklık -4 °C’ye düşebilmektedir. Güneşli günlerde ise ortalama sıcaklık 10 °C olabilmektedir.

Buna göre bu şehirdeki hava sıcaklıkları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

6 / 20

Kar tatilinde Uludağ’a giden Cemre gün boyu kayak yapar ve çok üşür. Akşam ısınmak için kaldığı otelin saunasına girer. Sıcaklığı 80 °C olmasına rağmen saunadaki ahşap basamaklara rahatlıkla oturur. Parmağı ile ahşap basamağı tutturmakta kullanılan çiviye dokunduğunda parmaklarının çiviye yapıştığını hisseder ve canı acır.

Cemre’nin ahşaba dokunduğunda parmaklarının yapışmamasına rağmen, metal çiviye dokunduğunda parmaklarının yapışmasının temel nedeni ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

7 / 20

Aşağıdakilerden hangisi bir maddenin sıcaklık farkından dolayı aldığı veya verdiği enerjiyi ifade eden kavramdır?

8 / 20

Bir maddenin taneciklerinin ortalama öteleme kinetik enerjisinin göstergesine ne isim verilir?

9 / 20

Ayşe marketten aldığı ve başlangıç sıcaklıkları aynı olan birer kutu peynir ve zeytini buzdolabına koyup 20 dakika bekletmiştir. Buzdolabına koyulan peynir ve zeytin kutularının buzdolabına eşit miktarda ısı verdiği bilindiğine göre, bu süre sonunda hangi nicelikleri kesinlikle aynıdır?

10 / 20

Kardeşi ile evde yalnız olan Ayça, sabah kahvaltısında biri sucuklu diğeri kaşarlı olmak üzere iki tane tost yapmıştır. Tost makinesinden çıkardığı her iki tostun sıcaklığının eşit olduğunu ölçmüştür.

5 dakika sonra her iki tostun ortama eşit miktarda ısı verdiği bilindiğine göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?

11 / 20

Buzdolabında yeterince bekletilen ve her birinin başlangıç sıcaklığı 4 °C olan bir kovaya 100 gr yoğurt ve 100 gr su katılarak ayran elde ediliyor.

Bu malzemelerin dışarı ile ısı alışverişi olmadığına göre ayranın son sıcaklığı kaç °C olur?

12 / 20

Bir maddenin ısı alışverişini belirlemede Q=m.c.∆T ifadesi kullanılabilir. Aşağıdaki yargılardan hangisi bu ifadeyi en doğru şekilde açıklamaktadır?

13 / 20

Hava sıcaklığının -2 °C olduğu soğuk bir kış günü Can, bir kova suyu mutfak balkonunda unutuyor. Unuttuğunu fark edip tekrar içeri almak istediğinde ise üst kısmının hafiften buz tutmaya başladığını görüyor.

Bu kovadaki suyun balkonda beklemesinden sonraki durumu ile ilgili yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?

14 / 20

Bir kıyafet firması, hava sıcaklığının 7-10 °C’ye ulaştığı zamanlarda dağ yürüyüşüne uygun olduğunu söyleyerek satışa çıkardığı mont için açıklama kısmına “Dokusundan dolayı kazandığı hacim sayesinde havayı hapsetme işlevi görür. Hapsedilen hava, sahip olduğu doğal yalıtım özelliği sayesinde vücudu sıcak tutar.” notunu yazmıştır.

Bu açıklama doğru ise montun yürüyüşçüleri sıcak tutmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

15 / 20

Boyları ve kütleleri birbirine eşit X ve Y metal çubukları çevreden ve birbirinden ısıca yalıtılmıştır. Çubuklara aynı miktarda ısı enerjisi verildiğinde X çubuğu Y’den daha çok uzuyor.

X çubuğunun uzama katsayısı Y’ninkinden küçük olduğuna göre, X’in Y’den daha çok uzamasının nedeni nedir?

16 / 20

Serin bir günde, parkta tahta oturma yerlerinde oturmakta olan bir çocuk, beton bir oturma yerine geçtiğinde daha fazla üşümeye başlar.

Bunun en önemli nedeni hangisidir?

 

 

17 / 20

Bir maddenin sıcaklığı, öz ısısı, kütlesi ve hacmi biliniyor. Bu maddenin,

I. Isı sığası

II. Genleşme katsayısı

III. Öz kütlesi

 niceliklerinden hangileri bulunabilir?

 

18 / 20

Ali okul çıkışı eve geldiğinde anneannesi mutfakta yemek yapıyordu. Ali’nin çok üşüdüğünü fark eden anneannesi, ocakta kaynayan çorbadan bir kâse koyar. Ali 60 °C sıcaklığındaki çorbayı içemediğinden buzdolabında bulunan 4 °C sıcaklığındaki bir miktar limon suyunu çorbaya ilave ettikten sonra çorbayı içebilmiştir.

Ali’nin içebildiği çorbanın sıcaklığı aşağıda verilenlerden hangisi olabilir?

19 / 20

Deniz özdeş iki alüminyum tencereden birine 500 ml su, diğerine 500 ml süt koyarak ocağın üstünde 5 dakika ısıtmıştır. Başlangıçta oda sıcaklığında bulunan eşit hacimdeki su ve süt 5 dakika boyunca ocaktan aynı miktar ısı aldığı bilindiğine göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

20 / 20

Bir testinin etrafına ıslak tülbent sararsak, su daha iyi soğutulabilir. Belirtilen olayla;

I. Sıcak bir günde limonata bardağına buz koyarsak, bardağın dışı terler.

II. Kestiğimiz karpuzu bir süre güneşte tutarsak soğur.

III. Sıcak günlerde sık sık yerleri sularsak, çevre serinler.

olaylarından hangileri aynı ilkeyle açıklanabilir?

Your score is

The average score is 0%

0%

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top